Eşit Haklar İçin İzleme Derneği tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından desteklenen “Dezavantajlı Grupların Adalete Erişiminin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında sivil toplum çalışmalarına katkı sağlamak amacıyla Equinet tarafından hazırlanan Kurumsal Irkçılıkla Mücadele: Eşitlik Kurumlarının Potansiyelini Gerçekleştirmek gayriresmi çeviri ile Türkçe’ye kazandırılmıştır.
Kurumsal Irkçılıkla Mücadele: Eşitlik Kurumlarının Potansiyelini Gerçekleştirmek, kurumsal ırkçılığın tanımlarını, eşitlik kurumlarının kurumsal ırkçılıkla mücadele etmek için nasıl çalışabileceklerini ve bu yolda karşılaşabilecekleri zorlukları veya engelleri inceleyen bir Equinet perspektifidir. Okumak için linke tıklayabilirsiniz!
"Kurumsal ırkçılığın adını koymak doğru yönde atılmış bir adımdır. Ancak, sadece adını koymak yeterli değildir ve bu bir şeyleri değiştirmeyecektir. Aktif politikalara ve devlet kurumlarından gelecek ilerici politika ve eylemlere ihtiyacımız var."
Dr. Sindy Joyce, İrlanda Danıştay Üyesi, Equinet'in 'Kurumsal Irkçılıkla Mücadele - Eşitlik Kurumlarının Potansiyeli' Konferansı 9 Aralık 2021.
Avrupa'da kurumsal ırkçılık uzun süredir devam eden bir eşitlik sorunudur. Bununla birlikte, küresel Black Lives Matter hareketi ve COVID-19 salgınının azınlıktaki ırksal veya etnik kökene sahip insanlar üzerindeki orantısız etkileri, Avrupa'daki insanları yaygın, sistematik ırkçılıkla yüzleşmeye zorladı. Sonuç olarak, kurumsal ırkçılık konusunun giderek daha fazla kabul görmesi ve bu konuya yönelik siyasi ilginin artması, ırkçılığa karşı eylemlerin artırılması için bir fırsat sunmaktadır.
Krizin ortasında böyle bir fırsatı değerlendirmeliyiz. İlk ve gerekli bir yanıt olarak Komisyon, özellikle yapısal ırkçılığı kabul etmeyi amaçlayan, bir dizi tedbir belirleyen ve her düzeydeki aktörleri ırkçılığı daha etkili bir şekilde ele almak için ortak bir çabaya çağıran AB ırkçılıkla mücadele eylem planı 2020-2025'i kabul etmiştir. Equinet de, eşitlik kurumlarının tüm işlevsel alanlarında kurumsal ırkçılığı ele alma mücadelesini üstlenme potansiyelinin farkında olarak bu fırsatı değerlendiriyor.
Ulusal Eşitlik Kurumlarının Potansiyeli
Yetkileri ve işlevleri nedeniyle eşitlik kurumları, ırkçılık mağduru bireylere yardım etmenin yanı sıra kurumsal ve sosyal değişimi de teşvik edebilirler. Eşitlik kurumları kurumsal ırkçılıkla ilgili olarak tavsiyede bulunup ve yardım sağlamak, duruşmalara katılmak, kendi inisiyatifleriyle açtıkları davaları ve amicus curiae müdahalelerini takip etmek gibi faaliyetlerde bulunuyorlar. Örneğin, Belçika'da Unia, emsal teşkil eden, hukuki noktaları açıklığa kavuşturan, özellikle ciddi olaylara değinen, toplumsal bir tartışmaya örnek teşkil eden, tekrarlanan bir sorunla ilgili olan; Unia stratejisinin öncelikli bir alanı ile ilgili olan veya yapısal ayrımcılıkla ilgili olan davalarda stratejik dava takibi sağlayan bir kurum olarak tanımlanmaktadır.
Eşitliğin teşvik edilmesi ve ayrımcılığın önlenmesi işlevi kapsamında, eşitlik kurumları kurumsal ırkçılığı ortaya çıkarmak ve kanıt sağlamak için önemli düzeyde araştırma rapor eder. Eşitlik kurumları tarafından rapor edilen çalışmalar, eşitlik verilerinin toplanması ve analizinin iyileştirilmesine yönelik girişimleri de içermektedir. Örneğin, Finlandiya'daki Ayrımcılıkla Mücadele Ombudsmanı, bireysel ve kurumsal düzeyde ayrımcılığı tespit eden 'Irkçılık ve ayrımcılık - Finlandiya'daki Afrika kökenli insanların günlük deneyimleri' konulu bir araştırma raporu yayınlamıştır. Başta eğitim, istihdam, güvenlik hizmetleri ve kolluk kuvvetleri olmak üzere bir dizi alanda kurumsal ırkçılık tespit edilmiş ve kurumsal ırkçılığı yansıttığı tespit edilen yapıların ele alınmasına ilişkin tavsiyelerde bulunulmuştur.
Ayrıca, eşitlik kurumları ırkçılıkla mücadele konusunda kapsamlı deneyim ve uzmanlık biriktirmiş olup bu deneyim ve uzmanlıkları, kurumsal ırkçılığın ele alınması ve Irkçılığa Karşı Ulusal Eylem Planlarının uygulanması konularında politika tavsiyelerinde bulunmak suretiyle danışmanlık işlevlerini yerine getirmek için kullanmaktadırlar.
Equinet, bir perspektif geliştirerek eşitlik kurumlarının yetki ve işlevlerindeki bu potansiyelin altını çizmeye çalışmıştır.
Bir Equinet Perspektifi 'Kurumsal Irkçılıkla Mücadele: Eşitlik Kurumlarının Potansiyelini Gerçekleştirmek'
Perspektif, Equinet'in Politika Oluşturma Çalışma Grubu tarafından hazırlandı ve Aralık 2021'de Equinet tarafından düzenlenen kurumsal ırkçılıkla mücadele konulu bir konferanstan esinlenildi. Bu Perspektif, eşitlik kurumlarının çeşitli işlevleri kapsamında kurumsal ırkçılıkla mücadeleye katkıda bulunma potansiyelini tartışmayı ve bu konudaki mevcut çalışmaların bazı örneklerini belirlemeyi amaçlamaktadır.
Perspektif, eşitlik kurumlarına kurumsal ırkçılığa odaklarını arttırmaları ve kurumsal ırkçılığı ele alma kapasitelerini derinleştirmeleri için tavsiyelerde bulunmanın yanı sıra, Ulusal ve Avrupa düzeyindeki yetkililere kurumsal ırkçılığı daha iyi ele almak için eşit muamele mevzuatını yararlı bir şekilde güçlendirmelerini tavsiye ederek sona ermektedir. Özellikle Avrupa düzeyinde, eşitlik kurumlarının kurumsal ırkçılığı ele almadaki rollerini etkinleştirmek ve yeterli insan ve mali kaynakların sağlanmasını temin etmek için eşitlik kurumları için standartlara ilişkin mevzuat getirilebilir.